Περιγραφή
Από τότε που ο άνθρωπος κατάλαβε ότι είναι θνητός παλεύει με την αρρώστια που του το υπενθυμίζει· πρώτος, συνήθως αναποτελεσματικός όμως θεραπευτής, η εμπειρία. Δηλαδή τα γιατροσόφια των παλαιών, τα έμπλαστρα και τα βότανα με τις ακαταμάχητες δήθεν θεραπευτικές ιδιότητες. Η πανάρχαια αυτή πίστη και πρακτική έχει πέραση ακόμη και σήμερα, με άλλο βέβαια όνομα όπως, ας πούμε, εκείνο της ομοιοπαθητικής αγωγής.
Από πάντα όμως, εκεί που αδυνατεί να δώσει την ίαση η μακρόχρονη προγονική πείρα και η επιστήμη της εποχής, οι άνθρωποι κατέφευγαν πρώτα στη μαγεία και ύστερα στη θεουργία, με το σκεπτικό: «ὅπου γὰρ βούλεται Θεός, νικᾶται φύσεως τάξις». Η ρήση αυτή δίνει ακριβώς τον ορισμό του θαύματος.
Το βιβλικό «η πίστη σου σε έσωσε» συνοψίζει αυτήν την ελπίδα, που γρήγορα μεταβάλλεται σε πεποίθηση. «Άμισθα ιατρεία» οι ναοί του αρχαίου θεού Ασκληπιού, καθώς και οι εκκλησίες και τα μοναστήρια των πολυάριθμων ιαματικών αγίων της χριστιανοσύνης. Έχει ο καθείς τους ειδικές ιαματικές ιδιότητες· αναφέρω, για επιβεβαίωση των λεγομένων μου, μερικά παραδείγματα: την Αγία Παρασκευή που θεραπεύει τις παθήσεις των ματιών, τον Άγιο Ελευθέριο που εγγυάται την ευτοκία, την Αγία Αναστασία τη φαρμακολύτρια, για να μην αναφερθώ στους γιατρούς αγίους, θεραπευτές πάσης ασθένειας και κατά των επιδημιών, όπως οι Κοσμάς και Δαμιανός, οι λεγόμενοι λόγω της ανιδιοτέλειάς τους Άγιοι Ανάργυροι, ο Άγιος Παντελεήμων, ο Άγιος Σπυρίδωνας, ο Άγιος Αρτέμιος, μεταξύ άλλων. Περιττό να τονίσω ότι η επίκληση στον Χριστό και στην Παναγιά είναι η τελική καταφυγή για οποιοδήποτε νόσημα ή κίνδυνο. Να θυμηθούμε το «Μήτερ του Θεού και των νόσων ιατρόν σε γιγνώσκω» και ότι ο Χριστός ως σωτήρας του κόσμου είναι και ο ιατρός πάντων σωμάτων και ψυχών. […]
(Από την έκδοση)